Welke koers vaar jij?

Angst en onzekerheid maken oude patronen en reflexen in ons wakker. Patronen die normaal gesproken wat dieper verborgen zijn, maar in de huidige omstandigheden heel duidelijk aan de oppervlakte komen. Patronen ook die je vaker ongemerkt toepast op die momenten dat het spannend, onzeker of ongemakkelijk wordt. De vraag is hoe je daar mee om kan en wilt gaan. Grofweg worden er op dit moment twee bewegingen zichtbaar.

Koers houden

De ene groep houdt koers. Blijft verbonden met zichzelf en met de doelen die hij (of zij) voor ogen had. Ook wanneer de omstandigheden opeens wijzigen. Hij blijft aan het roer staan ongeacht de weersomstandigheden. Gecommitteerd aan zichzelf en daarmee ook aan zijn omgeving. Deze persoon is betrouwbaar, in de zin van dat die trouw blijft aan wat daadwerkelijk bijdraagt aan de relatie tussen hem en hemzelf (of haar en haarzelf). In praktische zin leidt dat tot de vraag: wat kan ik nú doen, gegeven de omstandigheden, wat daadwerkelijk goed en kloppend voelt voor mij?

Leiderschap en vertrouwen

Daarbij staan waarden als zelfzorg, persoonlijke groei en ontwikkeling, maar ook compassie, gezonde voeding en bewegen op de voorgrond. Simpelweg omdat deze waarden direct gekoppeld zijn aan de persoon zelf en niet afhankelijk zijn van iets of iemand buiten hem of haar. Want dat is immers nooit onder controle te krijgen. Daarmee houdt hij contact met de plek van leiderschap, met invloed, met rust en vertrouwen. Dat betekent niet dat de zon meteen schijnt, er een gladde zeespiegel is en de vogeltjes fluiten. Nee, dan kan het nog steeds stormachtig zijn, regen, bliksem, hagel. Maar die persoon staat aan het roer en houdt koers. Niet krampachtig, maar nieuwsgierig, misschien zelfs ook onzeker, maar altijd met een basaal vertrouwen en zelfstandigheid.

Het ruim in

De andere groep laat alles los en duikt meteen het ruim in. Wil alles zoveel mogelijk in controle krijgen en behouden zoals het was. Het zijn de mensen die zeggen: “Ja, maar het is nu allemaal zo onzeker”. Feit is dat het altijd al onzeker is geweest. Ook als het Coronavirus er niet was geweest was je er ook al nooit 100% zeker van of je op vakantie kon gaan of je baan nog steeds had. Misschien was er wel een familielid overleden, een bedrijf onverwachts failliet gegaan of werd je simpelweg ontslagen. “Ja, maar die kans is heel klein”… Ja, net zo klein als de kans dat er een pandemie uit zou breken, en die is er ook gekomen. Onzekerheid is onderdeel van het leven, daar hebben we mee om te gaan.

Onbetrouwbaar

Deze groep vaart echter op (een illusie van) zekerheid. Ze zijn onbetrouwbaar in de zin van dat ze ieder moment in staat zijn om het schip te verlaten. Alsof ze geen keus zouden hebben. Ze gebruiken de omstandigheden om plots hun koers te wijzigen; bijvoorbeeld door te hamsteren, gemaakte afspraken met de ander of met zichzelf af te zeggen en het geld terug te vragen. Ze trekken zich terug en zijn geneigd om vooral de omstandigheden en anderen verantwoordelijk te houden voor wat ze doen en hoe ze zich voelen. Ze grijpen terug op oude (overlevings-)patronen en staan minder open voor nieuwe mogelijkheden, “omdat dat niet bij hun past”. Wachtend en hopend totdat ergens, ooit, misschien het tij weer gaat keren op een manier die goed en kloppend is voor hen. Zij zullen weer aan dek komen op het moment dat de storm is overgewaaid.

Nieuwsgierigheid

Juist in tijden van onzekerheid en angst is het waardevol dat we niet het ruim induiken, verkrampen of rigide te worden. Juist dan is het van belang om te aanvaarden dat de situatie veranderd en dus onzeker is. Dat je koers kan houden en ondertussen nieuwsgierig kunt zijn: wat kan ik nú doen of laten gegeven de omstandigheden om iets dichter bij het realiseren van mijn verlangen te komen? Dan bepalen de omstandigheden niet meer welke kant je opgaat, maar bepaal jij, gegeven de omstandigheden welke route je wilt varen.

Het geeft je de mogelijkheid om creatief, levendig en spontaan te kunnen zijn. Nieuwe ervaringen op te doen waarvan je het bestaan nog niet afwist. Talenten in jezelf en in anderen te ontdekken die je leven op een andere manier kunnen verrijken dan je ooit had kunnen bedenken. Zoals het bijvoorbeeld inspirerende initiatief van de ‘balkonconcerten’ in Italië, het aanbieden van of deelnemen aan online yogalessen, schilderen, schrijven of de voldoening uit het boodschappen doen voor ouderen in jouw omgeving… Een waardevol leven bestaat bij gratie van nieuwsgierigheid, ontdekken en ervaren…
Welke koers wil jij varen?